تحلیل پیزوالکتریک و محاسبه فرکانس تشدید به روش المان محدود
یکی از ویژگیهای غیرمعمولی که برخی سرامیکها از خود بروز میدهند، پدیده پیزوالکتریک یا اثر فشاربرقی است. با اعمال نیروی خارجی، دوقطبیهای این سرامیکها تحریک میشوند و میدان الکتریکی ایجاد میشود. وارون کردن اثر نیرو (مثلاً از کششی به فشاری) جهت میدان را معکوس میکند.
از مواد پیزوالکتریک در مبدلها و وسایلی که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل میکنند یا برعکس استفاده میشود. کاربردهای نامآشنایی از جمله پیکاپ گرامافون، میکروفونها، مولدهای ماوراء صوت و حسگرهای سونار از خاصیت پیزوالکتریک استفاده میکنند. در پیکاپ گرامافون همچنان که قلم شیارهای رکورد را میپیماید یک اختلاف فشار به ماده موجود در پیکاپ وارد میشود که نهایتاً به سیگنال الکتریکی تبدیل میشود. این سیگنال قبل از ورود به بلندگو تقویت میشود. خاصیت پیزوالکتریکی یک ویژگی مواد کریستالی دارای ساختار پیچیده بدون تقارن است. رفتار این مواد یک پلیکریستال بوسیله گرم کردن بالاتر از دمای کوری و سپس خنک کردن تا دمای اتاق در مجاورت میدان الکتریکی قوی بهبود مییابد.
در این پروژه یک پیزوالکتریک و در واقع یک پیزوسرامیک (PZT4) به ازای فرکانسهای مختلف اختلاف جریان ورودی توسط نرم افزار آباکوس ABAQUS تحلیل شده است. از روش حل دینامیکی خطی برای حل مسئله استفاده شده است. در این روش بار اعمالی که در این مسئله اختلاف پتانسیل دو طرف پیزواکتریک Piezoelectric بوده بر اساس فرکانسهای مختلف حل می گردد. پیزوالکتریک ها دارای فرکانس تشدید بوده که در این فرکانس بیشترین دامنه نوسان را دارا هستند. محاسبه فرکانس تشدید پیزوالکتریک ها از اهمیت بالایی برخوردار می باشد زیرا در این فرکانس بهترین عملکرد را دارا هستند. پیزوالکتریک به صورت سه بعدی و سالید در نرم افزار آباکوس ABAQUS مدل سازی گردیده است. خواص الاستیک ماده به صورت اورتوتروپیک orthotropic می باشد. خواص دی الکتریم Dielectric و همچنین ماتریس Piezoelectric نیز به صورت خواص ماده به قطعه نسبت داده شده است. البته در این آنالیز نیازی به تعریف خواص دی الکتریک نبوده اما اگر هدف از آنالیز اعمال جابه جایی به قطعه و محاسبه مقدار جریان خروجی از پیزوالکتریک باشد، تعریف خاصیت دی الکتریک ماده نیز الزامی است. نمودار جابه جایی انتهای قطعه بر حسب فرکانسهای مختلف استخراج گردیده و از طریق نیز مقدار فرکانس تشدید محاسبه شده است.
نمونه کوتاهی از فیلم آموزشی
Brief record of this Training Film
محسن احمدزاده –
✔